Σας έχει τύχει ποτέ να βλέπετε τους μαθητές σας να δυσανασχετούν επανειλημμένα κατά τη διάρκεια του μαθήματος, όταν πρέπει να διαβάσουν κάτι ή να γράψουν στο τετράδιο ή να λύσουν τις ασκήσεις της φωτοτυπίας; Αν η απάντηση στο ερώτημα αυτό είναι θετική… τότε κάτι δε λειτουργεί σωστά. Φυσικά οι παράγοντες μπορεί να είναι αρκετοί αλλά ας επικεντρωθούμε στο παρόν άρθρο στη μέθοδο και τις στρατηγικές διδασκαλίας.
Αρχικά, καλό θα ήταν να αναρωτηθούμε τι πραγματικά θα βοηθούσε τους μαθητές μας, ώστε να έχουν μια επιτυχημένη σχολική πορεία και κατ’ επέκταση να αισθάνονται ικανοί. Βέβαια αυτό προαπαιτεί να ανιχνεύσουμε και πρωτίστως να σεβαστούμε τις ανάγκες του καθενός. Μην ξεχνάμε ότι το κάθε παιδί είναι διαφορετικό, άρα και μοναδικό. Και αυτή είναι η πρόκληση για εμάς… να μπορέσουνε να ανταποκριθούμε- ειδικά σε επίπεδο τάξης- στις πολλές και διαφορετικές ανάγκες των διαφορετικών μαθητών μας. Στο πλαίσιο αυτό, η εφαρμογή της Διαφοροποιημένης διδασκαλίας έχει αποδειχθεί ότι επιφέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Ας δούμε, όμως, πρώτα τι σημαίνει να υιοθετούμε τη Διαφοροποιημένη Διδασκαλία… Ουσιαστικά, διαφοροποιούμε, δηλαδή τροποποιούμε, αλλάζουμε το περιεχόμενο της διδασκαλίας, τις δραστηριότητες, τη μαθησιακή διαδικασία πάντα σε συνάρτηση με τις ιδιαίτερες ανάγκες, το μαθησιακό προφίλ και τα ενδιαφέροντα του εκάστοτε μαθητή. Πόσο εύκολο και εφικτό, όμως, μοιάζει αυτό; Η αλήθεια είναι πώς πρόκειται για ένα δύσκολο εγχείρημα αν σκεφτεί κανείς τον πολυεπίπεδο και πολυσύνθετο χαρακτήρα της διαφοροποιημένης πρακτικής (Βαλιαντή & Κουτσελίνη, 2008). Ωστόσο, αν σκεφτούμε ότι «δεν υπάρχει μια και μοναδική συνταγή για τη διαφοροποίηση της εργασίας στην αίθουσα διδασκαλίας» (Tomlinson, 2004 : 19), τότε συνειδητοποιούμε ότι μπορούμε να χρησιμοποιούμε μια ποικιλία από εκπαιδευτικές πρακτικές και να τις προσαρμόζουμε στο επίπεδο και τις ανάγκες των μαθητών μας.
Με λίγα λόγια, αυτό που οφείλουμε να πράξουμε κατά την εφαρμογή της Διαφοροποιημένης Διδασκαλίας είναι να προβούμε στην ΑΛΛΑΓΗ… πρώτα της νοοτροπίας μας και έπειτα των στρατηγικών που χρησιμοποιούμε στη διδασκαλία. Ας επιδιώκουμε, λοιπόν, τη συνεχή εμπλοκή των μαθητών μας, ας χρησιμοποιούμε υλικά χειροτεχνίας, χρώματα, παιχνίδια και εναλλακτικούς τρόπους για να μαθαίνουν: μια διαφορετική επιφάνεια γραφής αντί για το συμβατικό τετράδιο, μια κατασκευή αντί για τη φωτοτυπία, μια ομαδική εργασία αντί για την ατομική και άλλα πολλά που θα τα σκεφτείτε εσείς για τους μαθητές σας ή οι μαθητές σας για εσάς. Ειδικά αυτό το τελευταίο κρατήστε το… Έτσι λειτουργούν και οι Μαθησιακές Δημιουργίες, από τα παιδιά για τα παιδιά…!!!
Βιβλιογραφία
Βαλιαντή, Σ. , & Ιωαννίδου- Κουτσελίνη, Μ. (2008). Εφαρμογή της διαφοροποίησης της διδασκαλίας στις τάξεις μικτής ικανότητας: προϋποθέσεις και θέματα προς συζήτηση. Παγκύπριο Συνέδριο Παιδαγωγικής Εταιρείας Κύπρου. (Διαθέσιμο online : www.diapolis.auth.gr).
Tomlinson, C A. (2004). Διαφοροποίηση της εργασίας στην αίθουσα διδασκαλίας: ανταπόκριση στις ανάγκες όλων των μαθητών, μτφρ. Θεοφιλίδης, Χ., & Μαρτίδου- Φορσιέ, Δ. Αθήνα: Γρηγόρη.